Rachunek zysków i strat to zestawienie przychodów ze sprzedaży oraz kosztów uzyskania przychodów i prezentuje zyski (oraz straty) uzyskiwane na różnorodnych poziomach działalności. Rachunek ten może być przygotowany w układzie porównawczym albo kalkulacyjnym. W każdym wypadku możliwe są do ustalenia właściwe typy zysku (straty).
W porównawczym układzie koszty grupowane są w zgodzie z ich rodzajem ((( przykładowo amortyzacja, koszty transportu, koszty zakupu materiałów, świadczenia pracownicze, koszty reklamy) oraz nie są one rozliczane na pojedyncze działy/rodzaje działalności jednostki.
W układzie kalkulacyjnym (funkcjonalnym) koszty klasyfikuje się w zgodzie z przyporządkowaniem do działu/rodzaju działalności jako koszty sprzedanych wyrobów, produktów oraz materiałów czy też koszty sprzedaży jak również ogólnego zarządu. Jako wymóg minimum w tym wypadku organizacja ujawnia własny koszt sprzedaży osobno od innych kosztów. Ta metoda może dostarczać użytkownikom bardziej użytecznych informacji aniżeli klasyfikacja kosztów w układzie porównawczym, lecz podział kosztów na pojedyncze działy/rodzaje działalności może wymagać arbitralnego rozliczania i związany jest z w niemałej mierze z subiektywną oceną.
Rachunek zysków i strat w układzie kalkulacyjnym może być preferowany w analizie finansowej aspektów marketingu ze względu na wyszczególnione koszty sprzedaży. W analizie wykorzystywanej w zarządzaniu procesem inwestycyjnym istotniejszy jest rachunek zysków oraz strat w układzie porównawczym, bowiem niezbędny jest układ rodzajowy kosztów z wyszczególnioną amortyzacją.
